Ik begon De Republiek van Plato te lezen met het idee: oké, klassieke filosofie, we zien wel. Maar al snel dacht ik: dit gaat niet alleen over 2400 jaar geleden, dit gaat over nu. Sterker nog: ik zat hele stukken te lezen en dacht alleen maar aan Charlie Kirk.
De grot van Plato in 2025
Plato beschrijft de massa als gevangenen in een grot. Stel je voor: vanaf je geboorte zit je vastgeketend. Je kunt je hoofd niet draaien, je ziet alleen een muur voor je. Achter je brandt een vuur en tussen dat vuur en jou lopen mensen met objecten, dieren, voorwerpen. Wat jij ziet? Alleen hun schaduwen op de muur.
En omdat je nooit iets anders gezien hebt, denk je: die schaduwen zijn de echte wereld. Die vage contour van een mens is voor jou een mens. Je kent niet beter.
Tot iemand loskomt. Hij draait zich om, ziet eerst dat vuur (veel te fel) en dan de mensen die die voorwerpen dragen. Pas dan begrijpt hij: alles wat we zagen was slechts een slechte afspiegeling. Nog later stapt hij naar buiten, ziet de zon, de lucht, de bomen.. de echte werkelijkheid. Het is pijnlijk, verblindend, maar ook bevrijdend.
Hij gaat terug naar de grot om het de anderen te vertellen. En wat gebeurt er? Niemand gelooft hem. Ze lachen hem uit, schelden hem verrot en sommigen willen hem zelfs vermoorden omdat hij hun veilige illusie kapotmaakt.
Welkom in 2025. Charlie Kirk was ook zo’n man. Hij rukte de ketting los en wees naar het licht. En net als bij Plato kreeg hij vaak ook geen applaus, maar haat. Betekent dat dat Kirk de waarheid zelf was? Natuurlijk niet. Maar hij wees wel naar het licht waar anderen liever wegkeken.
Plato had niet alleen de grot
Hij had ook Socrates. De man die vragen stelde, die mensen dwong na te denken, die het systeem uitdaagde. Wat kreeg hij? De gifbeker. Dood door de staat, omdat hij zogenaamd “de jeugd bedierf.”
Klinkt het bekend? Kirk deed exact hetzelfde. Hij daagde jongeren uit, liet ze anders kijken, brak door het comfort van de massa. En de prijs? Kogels in plaats van gif. Andere tijd, zelfde resultaat.
De media vs. de schaduwen
Kirk was niet subtiel. Hij dropte bommen in plaats van fluisteringen. Maar kijk even wat de media ervan maakten.
“Hij noemde alle zwarte vrouwen dom.” BAM, headline. Iedereen boos. Alleen… dat zei hij helemaal niet. Hij bekritiseerde affirmative action. Hard, ja. Maar “ze zijn dom” was een schaduw die natuurlijk lekkerder verkocht.
En dit is precies wat Plato bedoelde. Kijk alleen maar naar de media: ze verdraaien, knippen en maken van de werkelijkheid een halve waarheid.
Het verschil met vroeger?
Nu hebben we social media. Via X of andere platforms zie je vaak meteen de originele video. Je ziet nu vaker wat er echt gezegd of gebeurd is. Vroeger had je dat niet en zat je vast in die grot. Nu zien steeds meer mensen hoe erg het nieuws verdraaid wordt. Maar er is ook een gevaar: als je iemand als Kirk of überhaupt de context niet kent, slik je toch gewoon wat de media voorschotelt. En dat is extra link bij iets als het Jeugdjournaal, want dat voedt kinderen direct met schaduwen alsof het de waarheid is.
Mijn oordeel
De Republiek is geen lekker weg-lees-boek. Het is wel een spiegel. En die spiegel laat zien dat veel mensen in 2025 nog steeds hetzelfde doen: Ze aanbidden schaduwen, haten het licht en slachten de boodschapper af.
Liefs,
Valerie
⭐️⭐️⭐️⭐️ (4/5)
👉 Wil je De Republiek zelf lezen? Hier pak je ‘m (ebook voor maar €2,49):
De Republiek – Plato
Geef een reactie